Müharibənin artıq üçüncü ili davam edir, artıq bəzi qadınlar artan kişi çatışmazlığını kompensasiya etmək üçün iqtisadiyyatın ənənəvi kişi sektorlarına keçirlər. Müharibə səylərini davam etdirmək üçün güclü iqtisadiyyatın zəruri olduğunu iddia edərək, biznes daha çox işçisini hərbi xidmətdən azad etmək üçün hökumətə lobbiçilik edir. Ancaq Ukrayna qoşunlarının mövqelərini itirdiyini nəzərə alsaq, Kiyevin seçim şansı çox deyil.

Avropa Biznes Assosiasiyasının rəhbəri Anna Derevyankonun sözlərinə görə, hökumət səfərbərlik çağırışını genişləndirməzdən əvvəl də şirkətlərin əmək haqqı fondlarının 10%-15%-i səfərbər edilib. Müəssisələr bu əmək itkisindən sığortalanmaq üçün qadınları axtarır.

İqtisadçılar şirkətlərin təcili ehtiyaclarını ödəməkdən əlavə, qadınların işçi qüvvəsində iştirakının artırılmasının müharibədən sonra Ukrayna iqtisadiyyatının bərpası üçün əsas amil olacağını bildirirlər. 2021-ci ildə ukraynalı qadınların yalnız 47,8%-i əmək bazarında iştirak edib, eyni ildə Amerika qadınlarının 67%-i əmək bazarının iştirakçısı olub.

Müharibənin başlanğıcında bir çox qadının xaricə qaçdığı və bunun işçi qüvvəsinin əhəmiyyətli dərəcədə azalmasına səbəb olduğu deyilir. Lakin ilkin sarsıntıdan sonra iqtisadiyyat sabitləşdikcə, tezliklə işçi qüvvəsinə tələbat artmağa başlayıb.

Bir iş portalına görə, keçən ay vakansiyaların sayı Rusiya işğalından əvvəl olduğundan daha çox olub. Şirkətlərin 75%-i bu ilin ən böyük problemi kimi kadr çatışmazlığını qeyd edir.

"Bundan əlavə, qərb bölgələrinə kütləvi miqrasiya Ukraynanın ağır sənayesinin cəmləşdiyi şərqdə işçi qüvvəsi çatışmazlığını daha da gücləndirib. Tikinti, kənd təsərrüfatı və nəqliyyat kimi kişilərin üstünlük təşkil etdiyi fəhlə peşələri səfərbərlikdən qeyri-mütənasib şəkildə təsirlənib", deyə məqalədə qeyd edilir.

İndi qadınlar çilingər, elektrik və yük maşını sürücüsü kimi işə getməyə məcburdurlar. Bununla belə, qadınlar üçün fiziki olaraq yararsız qalan peşələr var. Uşaq baxımı və digər ödənişsiz ev işlərinin qeyri-bərabər paylanması ilə daha da kəskinləşən mədəni maneələr də mövcuddur.

Tikinti şirkətinin sahibi Yuliya Skiçko ilk dəfə ekskavator və digər texnika sürmək üçün qadınların işə götürülməsini təklif edəndə, kişi həmkarları ona istehza ilə reaksiya veriblər. Lakin müharibə uzandıqca bu fikir getdikcə geniş yayılıb. Bu yaxınlarda şirkət qadınlara tikinti texnikası idarə etməyi öyrətmək üçün ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinə qrant almaq üçün müraciət edib.

Eyni zamanda, İsveçin qeyri-kommersiya təşkilatı "Beredskapslyftet" qadınları sərnişin avtobuslarını idarə etməyi öyrətmək üçün proqram həyata keçirir.

Ruslana Qoryanska manikür ustası işləyib və ərinin işlədiyi yerli kömür mədəni DTEK-də işləmək üçün qadınları axtaran elanı görüb. Orada da işə düzəlib. Meneceri Andrey Çornomaz onun növbəsinə qadınların qoşulacağını biləndə təəccüblənib. Bununla belə, onun komandasındakı kişilərin təxminən yarısı Rusiya işğalından sonra müharibəyə gedib, qalan 80 nəfər isə mədən işini davam etdirmək üçün iki növbəli işləməyə məcbur olub.

Qoryanskanın rolu haqqında Çornomaz deyir: "Bu mövqe ağır fiziki əmək tələb etmir, lakin bu, hələ də həyati əhəmiyyət kəsb edir".

Eyni zamanda, qadın gözəllik salonunda saatların yarısından iki dəfə çox qazanır.

Jurnalistlər vurğulayırlar ki, müharibədən əvvəlki 500 qadınla müqayisədə hazırda mədəndə həm yerüstü, həm də yeraltı 600 qadın çalışır. Bununla belə, müharibə nə qədər uzun sürərsə, dəyişikliklər bir o qədər geri dönməz ola bilər.

Aydın