Qərb məmurları "üsyana" qalxdı: ABŞ və Avropada yüzlərlə rəsmi etiraz məktubu imzaladı

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə BBC yazıb.

Bir nüsxəsi BBC-yə təqdim edilən "transatlantik bəyanat"da deyilir ki, onların administrasiyaları "bu əsrin ən pis insan fəlakətlərindən biri"ndə şərik olmaq riski daşıyır və onların ekspert məsləhətlərinə məhəl qoyulmur.

Bu, İsrailin əsas Qərb müttəfiqlərinin hökumətləri arasında dərin parçalanmanın daha bir əlamətidir.

İmzalayanlardan biri, milli təhlükəsizlik sahəsində 25 ildən çox təcrübəyə malik ABŞ hökumət rəsmisi BBC-yə öz narahatlıqlarına "davamlı etinasızlıq" haqqında danışıb: "Bölgəni və onun dinamikasını anlayanların səsi eşidilməyib".

"Əslində burada fərqli olan odur ki, biz nəinki nəyinsə qarşısını ala bilmirik, biz həm də bunda fəal iştirak edirik. Bu, mənim yaddaşımdakı hər hansı digər vəziyyətdən əsaslı şəkildə fərqlənir", deyə adının açıqlanmasını istəməyən məmur əlavə edib.

Bəyanatı ABŞ, Aİ, Böyük Britaniya, Fransa və Almaniya da daxil olmaqla 11 Avropa ölkəsinin hökumət rəsmiləri imzalayıb. Orada bildirilir ki, İsrail Qəzza zolağında "hərbi əməliyyatlarda heç bir təmkin nümayiş etdirməyib və bu, on minlərlə mülki vətəndaşın qarşısı alına bilən ölümü ilə nəticələnib və qəsdən yardımın qarşısını almaqla minlərlə mülki vətəndaşı aclıq və yavaş ölüm riski ilə üz-üzə qoyub".

"Hökumətlərimizin siyasətinin beynəlxalq hüququn ciddi şəkildə pozulmasına, müharibə cinayətlərinə və hətta etnik təmizləməyə və ya soyqırıma töhfə verməsi riski var", deyə bəyanatda qeyd edilir.

Bəyanatı imzalayan və ya dəstəkləyən şəxslərin adları açıqlanmır. BBC-nin müxbiri adların tam siyahısını görməsə də, imzalayanların təxminən yarısının dövlət xidmətində ən azı 10 illik təcrübəyə malik olduğu ona məlumdur. 

İstefada olan amerikalı səfirin sözlərinə görə, bir çox ölkələrin hökumət aparatında eyni vaxtda fərqli mövqedə olan funksionerlərin hərəkətlərinin bu cür koordinasiyası misilsiz hadisədir. 

"Bu, 40 ildir xarici siyasəti müşahidə etdiyim unikal hadisədir", deyə ABŞ-ın Əlcəzair və Suriyadakı keçmiş səfiri Robert Ford BBC ilə söhbətində bildirib. 

O, bunu 2003-cü ildə ABŞ administrasiyası daxilində İraqın işğalına haqq qazandırmaq üçün istifadə edilən səhv kəşfiyyatla bağlı narahatlıqlarla müqayisə edib, lakin bu dəfə bir çox məmurlar şübhələri ilə bağlı susmamağa qərar veriblər.

"Həmin zaman həqiqəti bilən, kəşfiyyat məlumatların seçici olduğunu başa düşən, müharibədən sonrakı planın olmadığını anlayan insanlar var idi, amma heç kim açıq şəkildə heç nə demədi. Və bunun ciddi problem olduğu ortaya çıxdı", deyə Ford bildirib. 

"Qəzzada müharibə ilə bağlı problemlər o qədər ciddidir və nəticələri o qədər təhlükəlidir ki, onlar bunu ictimaiyyətə açıqlamağa özlərinə borc bilirlər", deyə keçmiş səfir qeyd edib. 

Rəsmilər məktubunda yazıblar ki, hökumətlərinin İsrailə "real şərt və öhdəliklər olmadan" verdiyi hərbi, siyasi və diplomatik dəstək nəinki daha çox fələstinlinin ölümünə səbəb ola bilər, həm də HƏMAS tərəfindən saxlanılan girovların həyatını, eləcə də İsrailin öz təhlükəsizliyi və regional sabitliyi təhlükəyə ata bilər.

"İsrailin hərbi əməliyyatları 11 sentyabr hadisəsindən sonra əldə edilən bütün mühüm antiterror təcrübəsinə məhəl qoymadı. Hərbi əməliyyat İsrailin HƏMAS-ı məğlub etmək məqsədinə yönəlmədi, əksinə, HƏMAS, Hizbullah və digər mənfi aktorların cəlbediciliyini artırdı", deyə kollektiv məktubda qeyd edilir.

Rəsmilər deyirlər ki, onlar peşəkar narahatlıqlarını daxili kanallar vasitəsilə bildiriblər, lakin "siyasi və ideoloji əsaslara görə onlara məhəl qoyulmayıb".

Bəyanatı dəstəkləyən yüksək rütbəli britaniyalı məmurlardan biri BBC-yə bildirib ki, dövlət qulluqçuları arasında "artan narahatlıq" var.

Rəsmi, İsraildən soyqırım aktlarının qarşısını almaq üçün mümkün olan hər şeyi etməyi tələb edən Cənubi Afrika tərəfindən qaldırılan iş üzrə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin keçən həftə ilkin qərarının təsirinə toxunub.

"Xarici işlər nazirimiz (David Kameron) Cənubi Afrikanın iddiasını laqeyd şəkildə "məsələyə kömək etməmək" kimi xarakterizə etdi. Bu, qaydalara əsaslanan bütün beynəlxalq nizamı risk altında qoyur", deyə anonimlik şərti ilə Britaniya rəsmisi bildirib.

"Biz eşitmişik ki, nazirlər İsrail hökumətinə qarşı iddiaları dəqiq və əsaslandırılmış hüquqi məsləhət almadan necə rədd edirlər. Bizim indiki yanaşmamız, mənə elə gəlir ki, nə Böyük Britaniyanın, nə regionun, nə də dünya nizamının maraqlarına xidmət edir", deyə BBC-nin həmsöhbətçisi əlavə edib.

Bəyanatda deyilir ki, İsrailin hərbi əməliyyatı Qəzza zolağında misli görünməmiş sayda insan və əmlakı məhv etsə də, HƏMAS-ı təhdid kimi effektiv şəkildə məhv etmək üçün görünən strategiya, İsrailin uzunmüddətli təhlükəsizliyini təmin etmək üçün siyasi həll yolu yoxdur.

Bəyanatı imzalayanlar ABŞ və Avropa hökumətlərini "İsrailin əməliyyatının strateji və əsaslandırılmış məntiqin olduğunu ictimaiyyətə bəyan etməyi dayandırmağa" çağırır.

İsrail rəsmiləri bu cür tənqidləri ardıcıl olaraq rədd edirlər. Yeni bəyanata cavab olaraq İsrailin Londondakı səfirliyi beynəlxalq hüquq normalarına uyğun hərəkət etdiyini bildirib.

Bəyanatda deyilir: "İsrail soyqırım və insanlığa qarşı cinayətlərlə yanaşı, hərbi cinayətlər də törədən terror təşkilatına qarşı mübarizəni davam etdirir".