Xəbər lenti

Dünya 15:01 26.04.2024

Alman alimləri qeyri-mümkünü etdi: fraktal molekul kəşf edildi

Almaniyanın Marburq şəhərindəki Maks Plank İnstitutunun alimləri yenicə heyrətamiz bir uğur - təbiətin ilk fraktal molekulunu kəşf ediblər. Bu hadisə molekulların quruluşunu və onun Yerdəki həyatın təkamülünə mümkün təsirini anlamaqda yeni üfüqlər açır.

Qaynarinfo bu barədə NV-yə istinadla xəbər verir.

Fraktal öz-özünə oxşarlıq xüsusiyyətinə malik olan fiqurdur. Bir cismin bir və ya bir neçə hissəsi bütövlüyünə bənzəyirsə, ona özünəbənzər deyilir. Eyni zamanda, fraktalın təkrarlanan hissələrinin sayı sonsuzluğa meyillidir - bu, sonlu sayda əlaqələri olan özünə oxşar həndəsi fiqurlardan fərqlənir (prefraktallar).

Onlar təbiətdə geniş yayılsalar da, lakin molekulyar səviyyədə indiyə kimi kəşf edilməmişdilər. Bu fenomen real dünyada qeyri-mümkün hesab olunurdu, burada sonsuzluğa qədər miqyası normal olaraq mümkün olmayan limitləri götürmək tələb olunur.

Bununla belə, tədqiqatçılar fraktal strukturların molekulyar səviyyədə də mövcud ola biləcəyini kəşf edib. Onlar otaq temperaturunda seyreltilmiş sulu məhlulda Sierpinski üçbucaqlarını əmələ gətirə bilən molekul kəşf ediblər. Bu, ilk dəfə təbii olaraq meydana gələn fraktal molekulun kəşfi olub.

Synechococcus elongatus siyanobakteriyasından sitrat sintaza adlanan bu molekul arasındakı əsas fərq onun qeyri-adi quruluşundadır. Simmetrik şəkildə düzülmək əvəzinə, bir az dağınıq olur və nəticədə üçbucaqlı Sierpinski quruluşu yaranır. Bu quruluş molekulyar miqyas artdıqca da saxlanılır.

"Bu, karyeramda həll etdiyim ən çətin, eyni zamanda ən maraqlı strukturlardan biri idi", - tədqiqatçı Jan Şuller deyib.

Maraqlıdır ki, bu unikal molekulyar quruluş tamamilə təsadüfən yarana bilərdi. Bu fikir siyanobakteriyadan olan sitrat sintaza zülalının normal zülallar qədər spesifik olmaması və onun yığılmasının bir qədər xaotik olması ilə dəstəklənir.

Təkamülçü bioloq və tədqiqatın baş müəllifi Georq Xoxberq deyib: "Bu xüsusi hadisə həqiqətən heç bir yaxşı səbəb olmadan yaranan mürəkkəb görünən bioloji quruluşun bütün elementlərinə malikdir".

Bu molekulun kəşfi molekulyar biologiyanın və canlı orqanizmlərin təkamülünün öyrənilməsi üçün yeni imkanlar açır. O, həmçinin təbiətin hələ də kəşf edilməyi gözləyən heyrətamiz sirlərlə dolu olduğunu vurğulayır.

Alpər

Sorğu

Azərbaycanda "Tik-Tok" şəbəkəsi bağlanmalıdırmı?
--> -->