Xəbər lenti

Dünya 23:42 26.01.2024

Buzlaqların əriməsi mühüm iqlim məlumatlarının məhv olumasına səbəb olub

İsveçrə, Almaniya və İtaliyadan olan beynəlxalq alimlər qrupu 2018 və 2020-ci illərdə İsveçrə Alplərindəki Korbasye buzlaqından götürülmüş buz nüvələrini təhlil edib. Tədqiqatçılar belə qənaətə gəliblər ki, istiləşmə nəticəsində buzun əriməsi buzda yığılmış kimyəvi elementləri məhv edib, onların köməyi ilə mütəxəssislər iqlim dəyişikliyini tədqiq ediblər. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Nature Geoscience" (NatGeo) elmi jurnalında dərc olunub.

Dünyadakı buzlaqlar, ağac halqaları və ya okean çöküntüləri kimi keçmiş dövrlərin atmosferindən maddələri qoruduğu üçün son vaxtlara qədər elm adamları üçün "iqlim arxivi" rolunu oynayırdı.

Tipik olaraq, buzdakı hissəciklərlə əlaqəli mikroelementlərin miqdarı mövsümdən asılı olaraq dəyişir. Ammonium, nitrat və sulfat kimi maddələr havadan gəlir və qar yağması nəticəsində buzlaqda çökür.

Alimlərin fikrincə, Korbasye buzlaqından 2020-ci ilin nüvəsi analiz üçün demək olar ki, yararsızdır, çünki tərkibində çox az iz elementi var. Çox güman ki, buzlar əriyəndə ərimiş su ilə ayrılıblar.

"Bu, laylı daxilolmaların xüsusiyyətlərini təhrif edir. İqlim arxivi məhv edilib. Təsəvvür edin ki, kimsə kitabxanaya girib, çoxlu kitabları oğurlayıb, qalanlarını səhv rəflərə qoyub və hətta öz səhifələrində ayrı-ayrı sözləri qarışdırıb, orijinal mətnləri bərpa etmək qeyri-mümkün olub”, deyə tədqiqatın rəhbəri, ekoloji kimyaçı Marqit Svikovski bildirib.

Tədqiqatçılar buzda temperatur dəyişiklikləri haqqında məlumat verə bilən oksigen izotoplarının paylanmasına baxıb, həmçinin ammonium, nitratlar və sulfatlar kimi ion birləşmələrini təhlil ediblər. Bundan sonra mütəxəssislər bunun buzdakı üzvi maddələrin birləşməsinə nə dərəcədə təsir edəcəyini öyrənmək niyyətindədirlər.

Ekoloqlar vurğulayıblar ki, qlobal istiləşmə təkcə Alp dağlarında deyil, həm də Yerdəki digər dağ sistemlərində iqlim məlumatlarının toplanmasına təhlükə yaradır.

Aydın

Sorğu

Azərbaycanda "Tik-Tok" şəbəkəsi bağlanmalıdırmı?
--> -->