Az qala bütün miqyaslı müharibə boyu Rusiya Ukrayna və Qərb qarşısında nüvə şantajından istifadə edib. Bu qədər dəhşətli silahın tətbiqi təhdidi əksər insanlarda qorxu yaradır.

Lakin təcavüzkarın sözlərinə baxmayaraq, ağla gələn sual ortaya çıxır: Ukraynaya həqiqətən də nüvə zərbəsi endirmək mümkündürmü?

Qaynarinfo 2025-ci ildə Ukraynaya nüvə zərbəsi ola bilərmi sualına süni intellektin (Al) proqnozunu təqdim edir.

ChatGPT-nin GPT-4o modelinə əsaslanan təhlilinə görə, 2025-ci ilin ortalarına qədər Ukraynada nüvə müharibəsinin başlama ehtimalı və ya bunun qaçılmazlığına dair birbaşa əlamətlər yoxdur.

Al hesab edir ki, nüvə zərbəsini gözləmək olmaz, çünki:

1. ABŞ, NATO və digər nüvə dövlətləri açıq şəkildə bildiriblər ki, nüvə silahının istifadəsi qəti cavab doğuracaq. Bu, hətta proqnozlaşdırıla bilməyən rejimlər üçün də güclü saxlayıcı amildir. NATO dəfələrlə qeyd edib ki, Rusiyanın nüvə eskalasiyası cavab tədbirlərinə səbəb olacaq – bəlkə də nüvə olmayan, lakin darmadağın edici təsirli, bu isə öz növbəsində Rusiya dövlətçiliyinin mövcudluğuna təhlükə yarada bilər.

2. Rusiya qalıqlı ağlabatanlığı qoruyub saxlayır. Təcavüzkar ritorikaya baxmayaraq, hakimiyyət Qərbi birbaşa müharibəyə qarışdıra biləcək hərəkətlərdən çəkinir. Nüvə silahının istifadəsi böyük siyasi, hərbi və iqtisadi risklər daşıyır.

3. Ukraynaya nüvə zərbəsi həlledici hərbi üstünlük verməyəcək. Ukrayna bütöv cəbhə xətti deyil və nüvə silahının tətbiqi potensial nəticələrlə müqayisə edilə bilən effekt verməyəcək. Bundan əlavə, belə zərbə Rusiya və ya Belarus ərazilərinin radioaktiv çirklənməsinə səbəb ola bilər.

4. Çin Rusiyanın əsas xarici siyasət tərəfdaşı kimi, nüvə eskalasiyasına qəti şəkildə qarşıdır, çünki bu onun qlobal iqtisadi maraqlarına ziddir. Pekin dəstəyinin itirilməsi və ya hətta neytralitetin pozulması Rusiyanı daha da təcrid olunmuş və zəif vəziyyətə salacaq.

5. Rusiyanın nüvə qüvvələrinin artan döyüş hazırlığına dair təsdiq olunmuş əlamətlər yoxdur. Təbliğat bəyanatlarına baxmayaraq, Ukraynaya yaxın ərazilərə nüvə döyü başlıqlarının daşınması və ya onların operativ istifadəsi təhdidi qeydə alınmayıb.

Buna görə də ChatGPT hesab edir ki, hazırkı mərhələdə Ukraynaya nüvə zərbəsi endirilməsi ehtimalı son dərəcə aşağıdır. O, qeyd edir ki, Rusiyanın bu sərhədi keçməmək üçün çoxsaylı səbəbləri var – həm geosiyasi, həm də daxili. Təcavüzkar üçün risklər hər hansı potensial faydalardan üstündür.

Bu, tam təhlükəsizlik demək deyil, lakin hazırkı strategiya və hərbi məntiq eskalasiya deyil, saxlanmaqdan yanadır.

Eyni zamanda, Al xəbərdarlıq edir ki, əgər vəziyyət dəyişərsə (məsələn, Rusiya qaçılmaz hərbi məğlubiyyət və ya daxili çöküş qarşısında qalarsa), risklər artır.

Bütün bu arqumentlər nəzərə alınaraq, Ukraynaya nüvə zərbəsinin nə vaxt olacağı barədə narahat olmağa ehtiyac yoxdur – hətta süni intellekt belə bunu çox az ehtimal hesab edir.

Qeyd edək ki, bu material qismən süni intellekt köməyi ilə yaradılıb – mətndə Al tərəfindən hazırlanan hissələr qeyd edilib. Material yalnız əyləncə məqsədi daşıyır və etibarlı mənbə kimi iddia etmir. Maşın öyrənmə proqramları şəbəkədəki məlumatlara əsaslanaraq dərin təhlillər apara bilsə də və onların proqnozları doğru çıxa bilsə də, həyatınız, sağlamlığınız və ya pulunuzla bağlı qərarları yalnız Al proqnozları əsasında verməmək tövsiyə olunur. Hər hansı qərar verməzdən əvvəl yoxlanılmış mənbələr və ya mütəxəssislərlə məsləhətləşmək məsləhətdir.

Alpər