Almaniya və Polşa — Avropa İttifaqında ən çox ukraynalı qaçqının yerləşdiyi iki ölkə — Kiyevin kişilərin ölkədən çıxışı ilə bağlı qaydaları yumşaltmasından sonra gənc ukraynalı kişilərin sayının artması ilə bağlı narazılıqlar ifadə etməyə başlayıblar. Hər iki ölkədə ukraynalılara ümumi münasibət hələ də müsbət qalsa da, onların artan sayı artıq ifrat sağ partiyalar tərəfindən siyasi mövzuya çevrilib.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Politico” yazır. Rusiya-Ukrayna müharibəsi dördüncü qışa yaxınlaşdıqca, bu mövzu daha da gərginləşir: Kremlin davam edən hücumları səbəbilə milyonlarla ukraynalı istiliksiz, susuz və işıqsız qala bilər.

Almaniya və Polşadan sərt bəyanatlar

Almaniyada kansler Fridrix Mersin rəhbərlik etdiyi hakim koalisiyanın nümayəndələri xəbərdarlıq edirlər ki, ölkə ukraynalı qaçqınları qəbul etməyə davam edəcək, amma əgər gənc kişilər "hərbi xidmətdən yayınanlar” kimi görünəcəklərsə, ictimai dəstək zəifləyə bilər.

Bundestaq deputatı Yurgen Hardt (XDS) bildirib:

"Biz istəmirik ki, gənc ukraynalılar Almaniyada vaxt keçirsinlər, halbuki öz ölkələrini qorumalıdırlar. Ukrayna özü qərar verir, amma son qanun dəyişiklikləri kütləvi emiqrasiyaya səbəb olub və biz buna reaksiya verməliyik”.

Polşanın sağçı "Konfederacja” partiyası isə daha kəskin ifadə edib:

"Polşa minlərlə kişiyə sığınacaq ola bilməz, onlar vətənlərini qorumalı olduqları halda dezertirliklərinin yükünü Polşa vergi ödəyicilərinə yükləyirlər”.

Qaçqın axınının artması

Məlumatlara görə, yayda Ukraynada çıxış qaydalarının yumşaldılmasından sonra gənc kişilərin Avropaya axını kəskin artıb.

Yanvardan avqustun sonuna qədər 18–22 yaş arası 45 300 ukraynalı kişi Polşaya daxil olub.

Qaydalar dəyişdikdən sonra isə cəmi iki ayda 98 500 nəfər — yəni gündə təxminən 1 600 nəfər.

Onların çoxu daha sonra Qərbə — Almaniyaya gedib. Almaniya DİN-in məlumatına görə, həftədə 1 800 gənc kişi bu ölkəyə gəlir.

Yeni qaydalar nəyi nəzərdə tutur

18–22 yaşlı kişilər hələlik hərbi səfərbərliyə tabe deyillər və sərbəst şəkildə gedib qayıda bilirlər. Bu qərarın məqsədi həm xaricdə olanların geri dönməsini təmin etmək, həm də 16–17 yaşlı oğlanların valideynləri tərəfindən kütləvi şəkildə aparılmasının qarşısını almaqdır.

Prezident Zelenski izah edib:

"Əgər oğlanların Ukraynada qalmasını istəyiriksə, onlar əvvəlcə burada məktəbi bitirməlidirlər, valideynlər isə onları aparmamalıdır. Əks halda, onlar Ukrayna ilə bağlarını itirə bilərlər”.

Sosial müavinətlər və siyasi fon

Hazırda Ukrayna qaçqınlarının yarıdan çoxu Almaniya və Polşada yaşayır — Almaniyada təxminən 1,2 milyon, Polşada isə 1 milyon nəfər.

Polşada sağçılar ukraynalıları sosial yardımlardan sui-istifadədə ittiham edirlər. Prezident Karol Navrotski ukraynalılara yardım qanununa veto qoyaraq bildirib:

"Yalnız işləyən və vergi ödəyənlər imtiyazlardan yararlanmalıdır”.

Almaniyada ifrat sağçı AfD partiyası ukraynalılara ödənişlərin dayandırılmasını və Kiyevə hərbi yardımın azaldılmasını tələb edir.

Hazırda 490 000 əmək qabiliyyətli ukraynalı işsizlik müavinəti alır.

Kansler Mers hökuməti büdcə ixtisarı çərçivəsində sosial xərcləri azaltmaq üçün qanun layihəsi hazırlayır, lakin sosial-demokratlar bu təklifi dəstəkləmir.

SPD deputatı Sebastyan Fidler deyib:

"Biz qərar verməməliyik ki, Ukrayna vətən olaraq kimlər tərəfindən müdafiə olunmalıdır”.

Avropa səviyyəsində reaksiya

Almaniyanın daxili işlər naziri Aleksandr Dobrindt bildirib ki, hökumət hələlik tələsik qərar verməyəcək, növbəti ayların statistik məlumatlarını gözləyəcək.

Bavariya rəhbəri Markus Zöder isə xəbərdarlıq edib ki, əgər Kiyev gediş axınını məhdudlaşdırmasa, Aİ müvəqqəti müdafiə direktivinə yenidən baxmalıdır.

Kontekst

UNIAN-ın məlumatına görə, müharibədən sonra Ukraynadan ikinci miqrasiya dalğası gözlənilir.

Demoqraf Ella Libanova bildirib ki, sərhədlər açıldıqdan sonra bir qədər kişi ölkəni tərk edə bilər, amma qadınların kütləvi şəkildə çıxışı artıq olmayacaq.

Bundan başqa, Polşada bəzi ukraynalıların müəyyən müddət ərzində pulsuz yaşayış yeri əldə edə biləcəyi, amma bu imkandan yalnız məhdud zaman ərzində istifadə oluna biləcəyi qeyd olunur.

Alpər